Stel je eens voor: een bus vol "ikken". Iedereen in die bus is een andere versie van jezelf. Er zit een hele verzameling van jouw innerlijke persoonlijkheden op een rij. Wat zou dat voor een rit zijn? Een avontuur, chaos misschien?
Welkom in de bus vol ikken.
De Bestuurder: Wie zit er aan het stuur?
Een bus moet bestuurd worden. Er moet iemand zijn die de route kent, het overzicht bewaart en op tijd op de rem trapt. In de bus vol ikken is de bestuurder vaak de stem van je volwassen, verantwoordelijke kant. De persoon die meestal rationeel nadenkt en beslissingen maakt op basis van wat het beste voor jou is op de lange termijn. Maar is deze bestuurder altijd degene die het stuur vasthoudt? Soms raakt hij afgeleid of wordt hij zelfs even van de weg geduwd door een andere “ik” die zich dringend naar voren wil werken.
De Pessimist en de Optimist: Het eeuwige duo op de achterbank
Die bus vol ikken is natuurlijk niet compleet zonder de Pessimist en de Optimist. De Pessimist ziet elke hobbel in de weg en maakt zich zorgen over waar deze rit eindigt. Hij denkt constant aan wat er mis kan gaan en roept dingen als: "We hebben te weinig benzine!" of "Wat als we een lekke band krijgen?"
Aan de andere kant zit de Optimist, die met een brede glimlach uit het raam kijkt en zegt: "Maak je niet druk, het komt allemaal wel goed!" De Optimist geniet van het uitzicht en merkt op hoe mooi de lucht is, zelfs als er donkere wolken aan de horizon verschijnen.
Het gekibbel tussen deze twee is soms irritant, maar geeft ook balans. Zonder de Pessimist zou je misschien roekeloos doorrijden, en zonder de Optimist zou je nauwelijks durven starten.
De Controlefreak en de Spontane Avonturier: Remmen of gas geven?
Twee ikken die vaak strijden om de voorste stoelen zijn de Controlefreak en de Spontane Avonturier. De Controlefreak wil precies weten waar de bus naartoe gaat en heeft voor de hele rit een gedetailleerd schema. Zij heeft een kaart op haar schoot en houdt de bestuurder nauwlettend in de gaten, klaar om elk detail te corrigeren. Ze roept: "Niet te snel! Let op die bocht!"
De Spontane Avonturier daarentegen wil juist van het gebaande pad afwijken. Die ziet een onbekend zijweggetje en roept enthousiast: “Kom op, laten we daarheen gaan!” Deze avontuurlijke "ik" zorgt ervoor dat de rit spannend blijft en dat er nieuwe ervaringen worden opgedaan, ook al leidt het soms tot onverwachte situaties.
De Perfectionist en de Flierefluiter: Alles tot in de puntjes of een beetje loslaten?
Deze twee persoonlijkheden hebben misschien wel de grootste rol in jouw leven. De Perfectionist wil dat alles netjes verloopt, dat de bus glanzend schoon is en dat alle reizigers precies op tijd zijn ingestapt. Hij is constant bezig met de vraag of hij wel goed genoeg is en wil dat de rit perfect verloopt.
Aan de andere kant zit de Flierefluiter met een arm uit het raam en een fluitje op de lippen. Hij lacht de perfectionist vriendelijk toe en zegt: “Maak je niet zo druk, joh! Wat maakt het uit als we iets te laat aankomen?” De Flierefluiter helpt je ontspannen, om niet alles te serieus te nemen en gewoon te genieten van de rit. Want soms is de reis belangrijker dan de bestemming.
De Innerlijke Criticus en de Coach: Motivatie of frustratie?
Ergens in de bus zitten ook de Innerlijke Criticus en de Coach. De Criticus fluistert constant in je oor wat er beter kan of wat er fout gaat. Hij kan hard en meedogenloos zijn, en zorgt ervoor dat je elke fout onder de loep neemt. Hij wil dat je beter wordt, maar soms gaat hij daar zo ver in dat je alleen nog maar negatieve feedback hoort.
De Coach heeft een andere aanpak. Hij moedigt je aan en herinnert je aan je successen. Hij zegt dingen als: “Je hebt al zo ver gereden! Goed bezig, laten we doorgaan!” Waar de Criticus zorgt voor zelfreflectie, helpt de Coach je om positief gemotiveerd te blijven.
En wie zit er achteraan? Het Verleden, het Heden en de Toekomst
Achterin de bus zitten een paar stille passagiers. Ze praten niet altijd, maar hun aanwezigheid is voelbaar. Het Verleden is de "ik" die je doet denken aan eerdere ervaringen en lessen die je hebt geleerd. Soms is dit fijn, omdat het Verleden je herinnert aan wat je al hebt overwonnen. Maar het Verleden kan je ook remmen, vooral als er fouten zijn die je nog niet hebt losgelaten.
Het Heden probeert het rustig te houden en de rit simpelweg te ervaren, zonder zich te verliezen in zorgen of verwachtingen. Hij helpt je om in het moment te blijven en te genieten van wat nu is. En dan is er de Toekomst, die constant aan het dromen is over waar deze rit naartoe kan gaan. Soms zorgt hij voor spanning en ambitie, en soms voor onrust over wat er allemaal nog moet gebeuren.
Het eindstation: Jij bepaalt de route
De bus vol ikken is een metafoor voor de verschillende rollen, stemmetjes en emoties die we allemaal in ons dragen. Soms lijkt het een zooitje, en zijn er dagen dat je maar moet hopen dat de juiste "ik" het stuur vast heeft. Maar de kracht zit juist in de diversiteit van al die "ikken" en in het besef dat je altijd de keus hebt wie er achter het stuur zit.
Het is niet de bedoeling dat je één versie van jezelf uitkiest en de rest negeert. Juist door naar iedere "ik" te luisteren en een beetje balans te vinden, kun je je reis verrijken. Uiteindelijk is het jouw bus en jouw rit, en elke "ik" is een waardevol deel van wie jij bent.
Enthousiaste groet, Crista
De informatie en theorieën uit de Voice Dialogue en het boek Ik (k)en mijn ikken van Karin Brugman, Judith Budde en Berry Collewijn hebben me geholpen bij het samenstellen van deze blogpost. Ik raad ze van harte aan als je meer wilt leren over jou en je ikken.